Energiekosten nekken biljartcafés: warme biljarttafel kost nu drieduizend euro per jaar

Het biljart lekkerder op een warm laken. Maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Zeker als je meerdere tafels hebt staan, zoals de Sport Pub in Goes.
Het biljart lekkerder op een warm laken. Maar daar hangt wel een prijskaartje aan. zeker als je meerdere
tafels hebt staan, zoals de Sportpub in Goes. ©Mercelle Davidse

Energiekosten nekken Zeeuwse biljartcafés: warme biljarttafel kost nu drieduizend euro per jaar

Uitbaters van Zeeuwse biljartcafés houden hun hart vast. Hoe warmer het laken, hoe beter de ballen rollen, zeggen biljarters. Maar warmte kost geld.

Ondine van der Vleuten 26-10-22, 19:25 Laatste update: 26-10-22, 19:37

Drieduizend euro per tafel, per jaar. Dat is wat het nu kost om het biljart warm te houden, weet Berry Dallinga van Hotel Dallinga in Sluiskil te vertellen. ,,De prijs is vervijfvoudigd. Mijn eigen tafels staan standaard uit, want er wordt maar af en toe op gespeeld. Een dag tevoren zet ik ze aan, zodat ze tijdig opgewarmd zijn. Ik heb in mijn hotel twee biljarttafels. Ze staan in de feestzaal en kunnen in de vloer zakken", zegt Dallinga. ,,Maar in een echt biljartlokaal staan er wel tien tafels. Begrijpelijk dat er met de huidige prijzen biljartzalen zijn waar het niet meer te betalen is. Als je voor de competitie uit speelt, moet je maar afwachten of de tafel verwarmd is. Er zijn al uitbaters in Nederland en België die zeggen: ik stop ermee, ik ga sluiten.”

Vocht in de wol
                                                                             Alles koud en kil, dat nodigt niet uit.
                                                                             
Berry Dallinga, Hotel Dallinga
De driebander uit Sluiskil speelt in de Nederlandse eredivisie, in dezelfde ploeg als de huidige Nederlands kampioen driebanden Jean Paul de Bruijn uit Hulst. Driebanden is de moeilijkste vorm van biljarten - volgens sommigen zelfs de zuiverste vorm. Het vereist een perfecte tafel. Biljarttafels hebben een tafelblad van spiegelglad leisteen, volmaakt effen, zodat de bal ongehinderd kan rollen. Over dat leisteen zit traditiegetrouw een groen laken gespannen van wol of een wolmix. Daar gaat vocht in zitten. Vocht in het doek geeft weerstand en remt de ballen af, legde Joop van den Oudenhoven op de website zeeland-biljart.nl uit. En daarom worden de biljarttafels verwarmd, meestal tot een graad of 30. Op een droog doek rolt de bal nét iets langer en pakken effectballen net iets fraaier uit. Al zet Nico Peeters van Tapperij 's Lands Welvaren in Kwadendamme daar wel een kanttekening bij: ,,Het begint bij talent. Het scheelt wel íets, maar bij sommigen zit het toch tussen de oren.”

Ping Zhao van Poolcafé The Roadhouse in Middelburg: ,,Het licht kan niet uit, de verwarming kan niet uit."
Ping Zhao van Poolcafé The Roadhouse in Middelburg: ,,Het licht kan niet uit, de verwarming kan niet uit." © Lex de Meester

De KNBB (Koninklijke Nederlandse Biljart Bond) neemt de zaak uiterst serieus. Directeur Willem La Riviere: ,,We hebben besloten tijdelijk het voorschrift dat wedstrijdtafels voor het biljarten verwarmd moeten zijn, te laten vallen. We hebben op onze website ook tips voor verduurzaming gegeven.” Want de energiekosten voor de tafels zijn maar een deel van het probleem. Biljart- en pooltafels nemen nogal wat ruimte in beslag. Ook die ruimte moet worden verlicht en verwarmd. Dallinga: ,,Ik hoor van jongens die ook in de Belgische competitie spelen dat daar niet alleen de tafels, maar ook de verwarming vaak uit gaat. Dat is geen goed teken. Alles koud en kil, dat nodigt niet uit.”

Klap op klap
In de biljartzalen van Sport Pub in Goes staan drie gewone, vier snooker- en een stuk of acht pooltafels. Totale vloeroppervlak: 838 m2. Vincent Peemen: ,,In deze branche gaat het om grote bedrijven met veel vierkante meters. In het algemeen gaat het om avondzaken die hun geld bovendien niet in de zomer, maar in de donkere en koude wintermaanden verdienen. Vaak is er geen terras of keuken waar inkomsten vandaan komen. De gedwongen sluiting tijdens corona heeft ons hard geraakt. En dan komt nu deze energiecrisis er nog bij.”
Stefan van Rossum en Ping Zhao zijn eigenaar van Poolcafé The Roadhouse in Middelburg, waar op zo'n 900 m2 voornamelijk pooltafels staan, en één biljarttafel. Zhao: ,,De pooltafels hoeven niet verwarmd te worden. Maar ik kan hier de verwarming niet uitdoen; 's winters is het hier zonder verwarming ijskoud. De verlichting kan natuurlijk ook niet uit. En de biljarttafel staat altijd op 31 graden.”
De thermostaat onder het biljart staat standaard op zo'n dertig graden.

De thermostaat onder het biljart staat standaard op zo'n dertig graden. © Lex de Meester

Bij Nico Peeters in 's Lands Welvaren in Kwadendamme (twee grote en twee kleine tafels) worden veel wedstrijden gespeeld. Zes avonden in de week, op dinsdag- en donderdagmiddag én als er wedstrijden zijn, staat de verwarming van de tafels aan. Ook de zaal is en blijft verwarmd (‘Anders wordt het biljarten minder leuk’). Zoals in meer zalen zitten ook hier tegenwoordig tijdschakelaars onder de tafels. ,,Die springen na de wedstrijd uit en 's morgens weer aan. Een warme biljarttafel heeft ook z'n voordelen. Zo'n grote leisteenplaat die opgewarmd is, functioneert een beetje als kachel voor het café.”

Synthetische lakens
Het wollen, groene laken maakt overigens in veel cafés plaats voor een synthetische variant. ,,Ik heb die op mijn grote tafel ook liggen”, vertelt Peeters. Voordeel: ze nemen geen vocht op en zijn van nature al gladder. Te koop in allerlei kleuren, maar blauw is favoriet. Naar verluidt omdat de ballen daarop zo mooi afsteken, op televisie.

  Wij hebben drie wedstrijdtafels en die zijn allemaal van een tijdschakelaar voorzien
      Annelies Baarends, Café Baarends

Een half jaar geleden heeft Vincent Peemen de lakens in zijn zaak vervangen voor synthetische. ,,Een geluk bij een ongeluk", zegt Peemen. Verwarmen is dus niet meer zo noodzakelijk. Toch staan er vier verwarmde tafels. ,,Normaal gesproken zaten die altijd op 33 graden, maar ik heb de thermostaat nu op 26 gezet. Scheelt toch weer zeven graden. Wij zijn overgestapt op een variabel contract. Dat is in één klap tweeduizend euro per maand méér.”

Door het traditionele groene wollen laken te vervangen door een synthetische, zoals hier in Sport Pub Goes waar Nico Peeters van ’s Lands Welvaren in Kwadendamme op speelt, is een deel van het probleem al opgelost. Synthetische lakens nemen minder vocht op, en behoeven dus ook minder verwarming.
Door het traditionele groene wollen laken te vervangen door een synthetische, zoals hier in Sport Pub Goes waar Nico Peeters van ’s Lands Welvaren in Kwadendamme op speelt, is een deel van het probleem al opgelost. Synthetische lakens nemen minder vocht op, en behoeven dus ook minder verwarming. © Marcelle Davidse

,,Stiekem gebruiken die biljarts heel veel stroom", weet Annelies Baarends van Café Baarends in Goes te vertellen. ,,Wij hebben drie wedstrijdtafels en die zijn allemaal van een tijdschakelaar voorzien. Een uur voor de zaak opengaat springen ze aan, een uur voor we sluiten uit. Dat is al jaren zo.”

                                                   Een koud biljart, dat vinden biljarters nooit fijn
                                                   Robért van Oosterhout, Wilhelmina Billards
Café Baarends onderhoudt al generaties innige contacten met Wilhelmina Billards, de Amsterdamse fabriek die in 1895 werd opgericht. De fabriek levert lakens van een hoge kwaliteit wolmix. Baarends: ,,Zij komen nog steeds vanuit Amsterdam nieuwe lakens bij ons leggen.” De interesse in synthetische lakens neemt door de energiecrisis toe, geeft Robért van Oosterhout van Wilhelmina Billards aan. Ten eerste omdat ze zo glad zijn. ,,Wij horen wel dat dat als prettig ervaren wordt bij biljartsporten als driebanden, waarbij de bal snel moet reageren. Bij andere biljartsporten is dat veel minder van belang.” Ook het feit dat ze niet verwarmd hoeven worden, is in deze tijd een pre. Voor de uitbater van de biljartzaal dan. Van Oosterhout: ,,Een koud biljart, dat vinden biljarters nooit fijn.”

De verwarming wat lager is dus niet fijn voor een biljarttafel, maar wat doet het eigenlijk met ons?